Dlaczego jod jest tak ważny dla dzieci?

Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy T3 i T4. Hormony te regulują metabolizm, ale są też kluczowe dla rozwoju mózgu – zwłaszcza w okresie prenatalnym i w dzieciństwie.

Jod, IQ i nauka – co pokazują badania?

Badania z ostatnich dziesięcioleci wykazały, że status jodu może mieć znaczenie dla rozwoju poznawczego dzieci. Nie chodzi tu o dramatyczne pojedyncze przypadki, lecz o niewielkie, systematyczne różnice w rozwoju mózgu na poziomie populacji.

• Metaanalizy wykazały średnio 6–10 punktów IQ mniej w populacjach z niedoborem jodu w porównaniu z populacjami o wystarczającym statusie jodu.
• Badania interwencyjne pokazały poprawę w niektórych wskaźnikach uwagi i rozwiązywania problemów po korekcie niedoboru jodu u dzieci w wieku szkolnym.
• UNICEF i WHO określają niedobór jodu jako ważną, ale możliwą do zapobiegania przyczynę obniżonego potencjału poznawczego na świecie.

Jak jest w Norwegii

W Norwegii kilka badań wskazało, że niektóre grupy – zwłaszcza kobiety w wieku rozrodczym, młode dziewczęta i niektóre grupy dzieci – mogą mieć niskie spożycie jodu. To nie oznacza, że wszystkie dzieci mają niedobór jodu, ale wiele nie osiąga optymalnych poziomów względem zaleceń.

W miarę jak dieta stopniowo oddala się od owoców morza i produktów mlecznych, spada też spożycie jodu. Dlatego status jodu to kwestia, którą rodzice muszą aktywnie rozważać – szczególnie dla rosnących dzieci.

• Dzieci, które rzadko lub nigdy nie jedzą białych ryb.
• Dzieci, które piją mało lub wcale mleka/jogurtu.
• Diety roślinne lub bezmleczne bez kompensujących źródeł jodu.
• Wybredne dzieci o bardzo jednostronnej diecie.
• Częste korzystanie z gotowych dań, przekąsek lub innych „szybkich rozwiązań” zamiast zwykłych posiłków.

Powszechne nieporozumienia dotyczące jodu

• „Dzieci zawsze dostają wystarczająco z jedzenia.” – dla wielu już tak nie jest.
• „Jod dotyczy tylko metabolizmu.” – mózg i układ nerwowy szczególnie go potrzebują w okresach rozwoju.
• „Dzieci mają wyraźne objawy, jeśli brakuje im jodu.” – łagodny niedobór może przebiegać bezobjawowo.
• „Suplementy są tylko dla dorosłych.” – dzieci mogą potrzebować dostosowanych dawek przy niskim spożyciu.

Wiek i zapotrzebowanie

Zapotrzebowanie na jod różni się w zależności od wieku i fazy rozwoju.

• 3–6 lat
• 6–11 lat
• 11–18 lat
• Dorośli

Zarówno organizacje międzynarodowe, jak i europejskie zalecenia podkreślają znaczenie regularnego, codziennego spożycia jodu – szczególnie w okresach szybkiego wzrostu i rozwoju.

Znane sytuacje rodzicielskie

Możesz rozpoznać się w jednej lub kilku z tych sytuacji:

• Dziecko, które odmawia jedzenia ryb.
• Dziecko, które lubi tylko „suche” lub bardzo proste potrawy.
• Nastolatek, który często pomija śniadanie.
• Zajęta rodzina, w której posiłki są często szybkie i powtarzalne.
• Dzieci, które piją mało mleka lub jogurtu w ciągu tygodnia.

Co mogą zrobić rodzice?

• 1 Sprawdź, jak często dziecko faktycznie je białe ryby, mleko i jogurt w typowym tygodniu.
• 2 Zwiększ naturalne źródła jodu tam, gdzie to możliwe i realistyczne dla rodziny.
• 3 Rozważ suplementację jodu, jeśli dieta sama nie pokrywa zalecanego spożycia – szczególnie u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu.
• 4 Myśl długoterminowo: regularne, wystarczające spożycie jodu jest ważniejsze niż „idealne” pojedyncze dni.

Podsumowanie

Jod rzadko jest pierwszym tematem poruszanym na stacji zdrowia czy zebraniach rodziców. Jednak jest jednym z fundamentów, które mogą wpływać na naukę, energię i rozwój dziecka w dłuższej perspektywie.

Najważniejsze nie jest, czy wybierzesz rozwiązanie dietetyczne, suplementację czy kombinację obu. Najważniejsze, byś znał rolę jodu w prawidłowym rozwoju dziecka – i podejmował świadome decyzje.